Cognitieve gedragstherapie bij psychose symptomen bij niet-psychotische stoornissen

Tijdens de training wordt de achtergrond, wetenschappelijke onderbouwing en rationale van CGT
bij psychose-achtige ervaringen gepresenteerd. Daarbij komen ook de belangrijkste concepten rondom vroegdetectie en het cognitieve model van psychose kort aan bod.
De training richt zich vooral op de praktische uitvoering van het CGT-protocol Omgaan met buitengewone ervaringen. Het doel van deze interventie is de lijdensdruk en hinder als gevolg van deze ervaringen verminderen, en zo ook de kans verkleinen dat die ervaringen het leven van de persoon gaan overheersen. De interventie bestaat uit psycho-educatie, een persoonsgerichte training in cognitieve tendensen en cognitieve gedragstherapie.
Alle stappen in het protocol komen aan bod en worden geoefend: samen begrijpen wat er allemaal speelt (inclusief klachten inventarisatie), probleemformulering en hersteldoelen stellen, werken aan verandering (interventie), en vasthouden en uitbouwen van hetgeen bereikt is. Specifieke interventies worden geoefend, waarbij de focus ligt op het uitvoeren van gedragsexperimenten.

De cognitief-gedragstherapeutische vaardigheden vergroten op het gebied van casusformulering, metacognitieve psycho-educatie en behandeling van subklinische psychose symptomen.
Na afloop kan de deelnemer bij individuele cliënten een probleemformulering maken van de (subklinische) psychose-klachten en een CGT-behandelplan opstellen en uitvoeren conform het protocol. Ook kan de deelnemer de klachten meten om het effect te monitoren.

• Kennis en vaardigheden van algemeen gedragsbeïnvloedende (gespreks)technieken.
• Kennis van het cognitieve model van subklinische psychose symptomen.
• Specifieke therapeutische deelvaardigheden betreffende cognitieve gedragstherapie gericht op het verminderen van de lijdensdruk onder en hinder van buitengewone ervaringen.

GZ-psychologen, klinisch psychologen, cognitief gedragstherapeuten VGCt, psychotherapeuten, artsen, arts-assistenten of psychiaters, basispsychologen en verpleegkundig specialisten GGz.
De beoogde deelnemer is vertrouwd met cognitief gedragstherapeutische behandelingen in de GGz en heeft minimaal de 100 uur basiscursus VGCt afgerond (al dan niet integraal in de GZ-opleiding).

De training wordt aanbevolen voor bovenstaande professionals werkzaam in Early Detection and Intervention (EDI)-teams.
De training wordt ook aanbevolen voor bovenstaande professionals die niet primair met de psychose doelgroep werken, maar wel regelmatig cliënten zien met bijzondere ervaringen zoals stemmen horen, overmatige achterdocht of andere bijzondere belevingen en opvattingen.
Deze ervaringen komen veel voor bij mensen met persoonlijkheidsproblematiek, stemmingsstoornissen, PTSS, angststoornissen, ADHD, eetstoornissen en andere problematiek.

Voor een effectieve deelname geldt dat de deelnemer tijdens en na de training minimaal twee uur per week individuele behandeling van cliënten met psychose-achtige ervaringen uitvoert.
Tevens moet er tijdens de training een casus met video-opname in worden gebracht.
Voor aanvang van de training zorgt de deelnemer ervoor dat deze minimaal 2 patiënten heeft om mee te oefenen.

Minimaal 10
Maximaal 14 

– Heleen Begheyn (hoofddocent; verzorgt bijeenkomst 1 en 4)
gz-psycholoog, supervisor VGCt, MA Art Therapy (UK) Vroege Psychose ABC, Altrecht
– Janneke Ferwerda (verzorgt bijeenkomst 3)
klinisch psycholoog, psychotherapeut, supervisor VGCt, EMDR Practitioner POLARIS expertise centrum trauma en persoonlijkheid Amsterdam
– Gitty de Haan (verzorgt bijeenkomst 2)
gz-psycholoog in opleiding tot Specialist (GioS), supervisor VGCt PsyQ EDIT Den Haag en Parnassia (RE.PROCESS trial)

Inleidingen, powerpoint-presentaties, discussies, huiswerkopdrachten, literatuurstudie, rollenspelen, eigen casus-inbreng, kennistoets, eindopdracht.
In de training worden presentatie, oefening en het evalueren van ingebrachte video’s afgewisseld.

Iedere deelnemer brengt een casus op video in, waarop een onderdeel van CGT voor buitengewone ervaringen (of eventueel één van de CGT-protocollen psychotische klachten van Gedachten Uitpluizen) staat opgenomen. Dat mag een interview zijn voor de probleemformulering, het samen met de cliënt bespreken van de probleemformulering (voorkeur), het opzetten en/of nabespreken van een gedragsexperiment (voorkeur), psycho-educatie, een oefening met een cognitieve tendens, een andere cognitieve techniek, exposure-opdrachten, etc.

De deelnemer kiest een videofragment van ongeveer 10 minuten om te laten zien. De video-demonstratie wordt voorafgegaan door een korte presentatie aan de groep van maximaal 10 minuten en wordt daarna 10 minuten nabesproken.

De deelnemer zorgt dat hij/zij voor de training meerdere cliënten met buitengewone ervaringen en/of psychotische klachten werft om mee te oefenen. Zowel voor de video als om in te brengen bij oefeningen gedurende de training.

Elke lesdag wordt gestart met een korte interactieve toets over de literatuur die voor die dag gelezen en geleerd moet worden.

Iedere deelnemer levert uiterlijk twee weken na de 4e trainingsdag een volledig ingevulde probleemformulering van een eigen cliënt met psychotische klachten in, met daarbij eveneens een gefaseerd-uitgewerkt behandelplan dat in lijn is met het CGT-protocol voor die betreffende psychotische klacht. Tijdens de trainingsdagen kan de uitwerking voor een eigen cliënt reeds aan bod komen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de video-inbreng.

Voor het verkrijgen van het certificaat gelden als voorwaarden: volledige deelname, een voldoende beoordeling van alle huiswerkopdrachten, een voldoende beoordeling van de gemaakte eindopdracht en een voldoende beoordeling van een schriftelijke toets waarin de leerdoelen worden getoetst.

Hierbij geldt de volgende aanwezigheidsregeling:

– bij verzuim van 1 dagdeel moeten voor de verzuimde uren opgegeven huiswerkopdrachten worden afgerond met een voldoende beoordeling  en moet er een aanvullende opdracht worden afgerond met een voldoende beoordeling.
– bij verzuim van meer dan 1 dagdeel vervalt het recht op compensatie en wordt geen certificaat uitgereikt.

De training is gebaseerd op de training CGT Ultra High Risk en op basis daarvan doorontwikkeld
door Gedachten Uitpluizen (www.gedachtenuitpluizen.nl).
De training wordt in nauwe samenwerking met GU aangeboden en georganiseerd door Forta Opleidingen.