Jouw favorieten

Bewaar de opleidingen die jij interessant vindt. Klik op ‘Bewaar Opleiding’ en sla ze op!

Naar alle opleidingen

CGT bij Psychose en Trauma / vervolgcursus VGCt 50 uur

Delen via:

Duur

50 uur

Kosten v.a. € 2325

Prijs kan verschillen per locatie en startdatum. Excl. literatuur.

Catering

Opleidingen op locatie zijn incl. lunch, koffie en thee.

De zorgstandaard Psychose (uit 2017) stelt dat Cognitieve Gedragstherapie voor cliënten met psychose (CGTp) standaardzorg is. Dat wil zeggen dat elke cliënt met psychose deze behandeling standaard aangeboden moet krijgen. Helaas is CGT voor cliënten met psychose, alsook CGT voor hun comorbiditeit (denk aan posttraumatische stressstoornis (PTSS), depressie, angststoornissen, verslaving) onvoldoende beschikbaar voor de doelgroep met Ernstige Psychiatrische Aandoeningen (EPA). In cijfers: met de huidige inzet van psychologen kreeg slechts 1 op de 4 tot 5 patiënten met psychose (20-25%) ergens in de loop van de afgelopen 3 jaar de standaardzorg CGTp.
Dit implementatiegat tussen zorgstandaard en praktijk roept om aandacht. Hoe meer psychologen geschoold zijn in CGT bij psychose en trauma, hoe eerder dit gat gedicht is. Schrijf je daarom in voor deze belangrijke vervolgopleiding CGT!

Inhoud

Inhoud

In 2019 is onder de 260 ambulante psychoseteams van 19 Nederlandse ggz-instellingen een survey getiteld ‘Pillen naast praten’ uitgevoerd door de sectie SAABB van de VGCt. Uit de resultaten blijkt dat met de huidige inzet van psychologen slechts 1 op de 4 tot 5 patiënten met psychose (20-25%) ergens in de loop van de afgelopen 3 jaar de standaardzorg CGTp kreeg. In aansluiting op de conclusies van de VGCt-survey stelt het verbetersignalement Zinnige Zorg voor mensen met psychose (Zorginstituut Nederland 2020) dat ongeveer 10-25% van de cliënten een behandeling met CGT conform de richtlijn krijgt, terwijl het percentage cliënten dat hiervan zou kunnen profiteren veel hoger ligt. 

CGT bij psychose

CGT is niet alleen een resultaatvolle behandeling gebleken bij angst, depressie en hypochondrie, maar ook bij psychosen, schizofrenie en aanverwante comorbiditeit. CGT beschouwt de bijzondere percepties (bijvoorbeeld stemmen) zoals de cliënt die formuleert als valide. Daar wordt niet aan getwijfeld. Problemen bestaan uit onaangename gevoelens, gedragsexcessen of vermijdingsgedrag, en zijn het gevolg van gedachten over bepaalde gebeurtenissen en niet zozeer een gevolg van de gebeurtenis zelf. Door de gedachten nader te beschouwen en uit te pluizen, en door nieuw gedrag te proberen, kunnen de problemen verminderd worden.

Gedachten Uitpluizen

Specifiek voor klachten op het terrein van extreme achterdocht en/of stemmen horen was in 2000 de eerste versie van de toolkit ‘Gedachten uitpluizen’ ontwikkeld. De toolkit is in 2013 geheel herzien en is nu meer protocollair, op meerdere en verschillende psychoseklachten gericht, en bij verscheidene stoornissen toepasbaar. De protocollen richten zich op stemmen, achterdocht, negatieve symptomen, psychose risicoprofiel (UHR), geesten, djinn en magie, en andere psychoseklachten. De samenstelling ervan is verzorgd door een groep deskundige hulpverleners/onderzoekers op dit terrein, namelijk em. prof. dr. M. van der Gaag, drs. J. Baas, prof. dr. D. Van den Berg en dr. T. Staring. De protocollen zijn een uitgave van de Stichting Cognitie en Psychose.

Effecten

Een groot aantal cliënten kan na instelling op antipsychotische medicatie zelfstandig her-evalueren en waanachtige ideeën en wanen relativeren. Een derde tot de helft van de cliënten blijft ondanks medicatie echter last ervaren van stemmen en wanen. Deze groep heeft hulp nodig bij het evalueren van gebeurtenissen tijdens de psychose en hun betekenis. CGT kan hierbij helpen. Door deze herevaluatie komen de meeste cliënten op andere gedachten en kunnen zij minder angstig en bedroefd door het leven gaan. CGT is een effectieve interventie bij achterdocht en stemmen horen. Bij acute patiënten is het herstel sneller en vollediger. Bij chronische cliënten zijn de effecten vergelijkbaar met het omschakelen naar Clozapine. Zowel angst, depressie als positieve symptomen nemen af. De wetenschappelijke evidentie is inmiddels zeer groot en CGT staat geadviseerd in de richtlijnen.

Trauma en psychose

Er is steeds meer bekend over de relaties tussen trauma en psychose, en over de behandeling van trauma (of in engere zin PTSS) bij mensen met psychose. Waar voorheen psychose of schizofrenie als een contra-indicatie werd beschouwd, is er nu goede evidentie dat PTSS veilig en effectief behandeld kan worden (zie: traumaenpsychose.nl). Het meten en behandelen van PTSS middels imaginaire exposure, specifiek bij mensen met eveneens psychose, komt in deze training uitvoerig aan bod.

Het programma© ziet er als volgt uit:

  • Dag 1: introductie, therapeutische attitude en competenties, klachtmetingen.
  • Dag 2: informatie inwinnen, conceptualiseren, doelen.
  • Dag 3: CGT bij paranoia – deel 1.
  • Dag 4: CGT bij paranoia – deel 2.
  • Dag 5: CGT bij stemmen horen – deel 1.
  • Dag 6: CGT bij stemmen horen – deel 2.
  • Dag 7: obstakels en moeilijkheden – overige psychoseklachten.
  • Dag 8: trauma en psychose, toets en evaluatie.

© 2020 Scholing@Psy.Staring in samenwerking met Stichting Cognitie en Psychose.

De training is ontwikkeld door stichting Cognitie & Psychose te Oegstgeest (gedachtenuitpluizen.nl) en wordt in nauwe samenwerking met de stichting aangeboden en georganiseerd door Forta Opleidingen.

Leerdoelen

Leerdoelen

Na afloop van de training heb je je cognitief gedragstherapeutische vaardigheden vergroot op het gebied van verscheidene psychoseklachten en aanverwante psychopathologie.

Na afloop van de  training:

  1. Kun je bij individuele cliënten een probleemformulering maken van verscheidene soorten psychoseklachten (inclusief negatieve symptomen), en op basis daarvan een behandelplan opstellen en uitvoeren in lijn met de CGT-protocollen hiervoor. Hierbij ligt de nadruk op cognitieve technieken, gedragsexperimenten en exposure.
  2. Heb je kennis opgedaan over trauma en psychose, en geleerd hoe je imaginaire exposure toepast bij de behandeling van PTSS bij cliënten met ook psychose. Dit gaat onder andere om het diagnosticeren van PTSS, het reguleren van de arousal tijdens de exposure, omgaan met dissociatie en het uitvoeren van exposure in vivo.
Doelgroep en Toelatingscriteria

Doelgroep en Toelatingscriteria

Deze opleiding is bedoeld voor: 

  • Universitair opgeleide hulpverleners als psychologen, pedagogen, orthopedagogen, verpleegkundig specialisten ggz en artsen.  
Toelatingscriteria

Om toegelaten te worden tot de opleiding moet je voldoen aan alle van de volgende criteria: 

  • Een afgeronde aan de (g)gz gerelateerde universitaire opleiding
  • Afgeronde, door de VGCt geaccrediteerde basisopleiding CGT (100 uur).
  • Werkzaam zijn in de (geestelijke) gezondheidszorg met cliënten met psychoseklachten. Dat hoeft niet noodzakelijk in een psychoseteam te zijn, maar betreft eventueel ook cliënten die psychoseklachten ervaren bij andere pathologie (bijvoorbeeld borderline persoonlijkheidsstoornis, depressie, OCD et cetera).
VGCt

Dit is een Vervolgopleiding VGCt. Wil je je verder registreren bij de VGCt? Kijk dan op de website van de VGCt voor het volledige registratietraject:

https://www.vgct.nl/vgct-registratie/de-opleidingen/cognitief-gedragstherapeut/

Werkwijze

Werkwijze

Je leert aan de hand van inleidingen, powerpointpresentaties, discussies, opdrachten, literatuurstudie, huiswerkopdrachten, rollenspelen met vignetten en met eigen casuïstiek, video-inbreng en schriftelijke toetsing.

Toetsing

Toetsing

Toetsing vindt plaats door middel van een eindopdracht, video-inbreng en een schriftelijke eindtoets.

Video-inbreng

Je brengt een CGT-interventietechniek op video in. Het hoeft niet noodzakelijk bij psychose te zijn. Wel moet het om een veranderingsgerichte interventie gaan (let op: een interview, g-schema maken, inventarisatie van klachten, meting, neerwaartse pijltechniek zijn allemaal niet akkoord. Wel alle andere CGT-interventietechnieken die verder in het techniekenboekje staan). Op dag 1 wordt afgestemd wie welke techniek zal doen met een cliënt, zodat er geen of weinig overlap is.

De videodemonstratie wordt voorafgegaan door een korte presentatie aan de groep. Hierin moet je de achtergrond van de techniek uitleggen, en op wat voor soort onderdelen van klachten de techniek zich richt. Over de specifieke casus moet je een leer-theoretische (FA/BA-)analyse presenteren van het stukje klacht waar de techniek in de video over zal gaan. Hieruit moet blijken dat je de leertheorie en de erbij passende behandelkeuze begrijpt.

De observanten van de video hanteren de CGTp-competentieschaal om de inbreng te scoren.

Eindopdracht

Je levert uiterlijk een week na de 8e lesdag:

  1. Een volledig ingevulde probleemformulering van een eigen cliënt met psychotische klachten in.
  2. En eveneens een gefaseerd uitgewerkt behandelplan dat in lijn is met het CGT-protocol voor die betreffende psychotische klacht. Tijdens de trainingsdagen kan de uitwerking voor een eigen cliënt al aan bod komen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de video-inbreng.
Absentiebeleid

Absentiebeleid

  • Bij een aanwezigheid van 100% is aan de aanwezigheidsplicht voldaan. Bij een online scholing ben je aanwezig als je duidelijk in beeld bent. Wanneer de camera uitgeschakeld staat, geldt dit als afwezig.
  • Bij verzuim van hoogstens 3 uur van de contacttijd moeten de huiswerkopdrachten van de verzuimde uren worden ingehaald om aan de aanwezigheidsplicht te voldoen.
  • Bij verzuim tot 6 uur van de contacturen moeten de huiswerkopdrachten van de verzuimde uren worden ingehaald en moeten er in overleg met de docent een extra opdracht worden gedaan met een voldoende beoordeling ter compensatie van de gemiste contacturen om aan de aanwezigheidsplicht te voldoen.
  • Bij verzuim tot 12 uur moeten de gemiste contacturen binnen een jaar na het einde van de opleiding worden ingehaald in een andere training CGt P en Tr. Forta Opleidingen BV zal hiervoor € 60,- per inhaalles in rekening brengen. Pas nadat de uren zijn ingehaald, wordt voldaan aan de aanwezigheidsplicht.
  • Bij verzuim van 12 uur of meer vervalt het recht op compensatie en er wordt geen certificaat uitgereikt

Het is niet toegestaan om op structurele basis een deel van de les te missen. Ook niet als je daarmee binnen de maximale absente uren blijft. Uiteraard is het voor je eigen leerrendement, maar ook voor de veiligheid van de groep van groot belang dat je zoveel mogelijk aanwezig bent.

Certificaat

Certificaat

Je ontvangt na afloop van de opleiding het certificaat wanneer voldaan is aan onderstaande criteria:

  • Je hebt voldaan aan de aanwezigheidsplicht.
  • Je hebt actief en coöperatief deelgenomen aan de training.
  • Je hebt voldaan aan de huiswerkopdrachten en de voorbereidende opdrachten.
  • Je hebt de verplichte literatuur bestudeerd.
  • Je hebt een eigen casus op video ingebracht – hier is geen kwaliteitsoordeel aan verbonden, maar de inbreng is wel verplicht.
  • Je hebt een voldoende beoordeling gekregen van de gemaakte eindopdracht. Bij een onvoldoende beoordeling van de toets krijg je een aanvullende opdracht die moet leiden tot een voldoende beoordeling.
Literatuur

Literatuur

  • van der Gaag, T. Staring, D. Van den Berg, J. Baas (2013). Gedachten Uitpluizen: Cognitief gedragstherapeutische protocollen bij psychotische klachten. Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest. Bestellen bij: Index Books Leiden)
  • Staring, D. van den Berg, J. Baas, M. van der Gaag (2015). Gedachten Uitpluizen. Therapeutische Technieken en Vaardighedenboek. Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest (bestellen bij Index Books Leiden of downloaden via GU)
  • van der Gaag, T. Staring (Eds) (2019). Handboek Psychose. (te bestellen via Uitgeverij Boom)

Enkele artikelen, formulieren en meetinstrumenten worden tijdens de opleiding beschikbaar gesteld.

Accreditatie
Startdatum: 05-11-2025
in Utrecht
502457 - FGzPt
Categorie
Punten
Specialismen Gezondheidszorgpsycholoog
50

Inhoud

In 2019 is onder de 260 ambulante psychoseteams van 19 Nederlandse ggz-instellingen een survey getiteld ‘Pillen naast praten’ uitgevoerd door de sectie SAABB van de VGCt. Uit de resultaten blijkt dat met de huidige inzet van psychologen slechts 1 op de 4 tot 5 patiënten met psychose (20-25%) ergens in de loop van de afgelopen 3 jaar de standaardzorg CGTp kreeg. In aansluiting op de conclusies van de VGCt-survey stelt het verbetersignalement Zinnige Zorg voor mensen met psychose (Zorginstituut Nederland 2020) dat ongeveer 10-25% van de cliënten een behandeling met CGT conform de richtlijn krijgt, terwijl het percentage cliënten dat hiervan zou kunnen profiteren veel hoger ligt. 

CGT bij psychose

CGT is niet alleen een resultaatvolle behandeling gebleken bij angst, depressie en hypochondrie, maar ook bij psychosen, schizofrenie en aanverwante comorbiditeit. CGT beschouwt de bijzondere percepties (bijvoorbeeld stemmen) zoals de cliënt die formuleert als valide. Daar wordt niet aan getwijfeld. Problemen bestaan uit onaangename gevoelens, gedragsexcessen of vermijdingsgedrag, en zijn het gevolg van gedachten over bepaalde gebeurtenissen en niet zozeer een gevolg van de gebeurtenis zelf. Door de gedachten nader te beschouwen en uit te pluizen, en door nieuw gedrag te proberen, kunnen de problemen verminderd worden.

Gedachten Uitpluizen

Specifiek voor klachten op het terrein van extreme achterdocht en/of stemmen horen was in 2000 de eerste versie van de toolkit ‘Gedachten uitpluizen’ ontwikkeld. De toolkit is in 2013 geheel herzien en is nu meer protocollair, op meerdere en verschillende psychoseklachten gericht, en bij verscheidene stoornissen toepasbaar. De protocollen richten zich op stemmen, achterdocht, negatieve symptomen, psychose risicoprofiel (UHR), geesten, djinn en magie, en andere psychoseklachten. De samenstelling ervan is verzorgd door een groep deskundige hulpverleners/onderzoekers op dit terrein, namelijk em. prof. dr. M. van der Gaag, drs. J. Baas, prof. dr. D. Van den Berg en dr. T. Staring. De protocollen zijn een uitgave van de Stichting Cognitie en Psychose.

Effecten

Een groot aantal cliënten kan na instelling op antipsychotische medicatie zelfstandig her-evalueren en waanachtige ideeën en wanen relativeren. Een derde tot de helft van de cliënten blijft ondanks medicatie echter last ervaren van stemmen en wanen. Deze groep heeft hulp nodig bij het evalueren van gebeurtenissen tijdens de psychose en hun betekenis. CGT kan hierbij helpen. Door deze herevaluatie komen de meeste cliënten op andere gedachten en kunnen zij minder angstig en bedroefd door het leven gaan. CGT is een effectieve interventie bij achterdocht en stemmen horen. Bij acute patiënten is het herstel sneller en vollediger. Bij chronische cliënten zijn de effecten vergelijkbaar met het omschakelen naar Clozapine. Zowel angst, depressie als positieve symptomen nemen af. De wetenschappelijke evidentie is inmiddels zeer groot en CGT staat geadviseerd in de richtlijnen.

Trauma en psychose

Er is steeds meer bekend over de relaties tussen trauma en psychose, en over de behandeling van trauma (of in engere zin PTSS) bij mensen met psychose. Waar voorheen psychose of schizofrenie als een contra-indicatie werd beschouwd, is er nu goede evidentie dat PTSS veilig en effectief behandeld kan worden (zie: traumaenpsychose.nl). Het meten en behandelen van PTSS middels imaginaire exposure, specifiek bij mensen met eveneens psychose, komt in deze training uitvoerig aan bod.

Het programma© ziet er als volgt uit:

  • Dag 1: introductie, therapeutische attitude en competenties, klachtmetingen.
  • Dag 2: informatie inwinnen, conceptualiseren, doelen.
  • Dag 3: CGT bij paranoia – deel 1.
  • Dag 4: CGT bij paranoia – deel 2.
  • Dag 5: CGT bij stemmen horen – deel 1.
  • Dag 6: CGT bij stemmen horen – deel 2.
  • Dag 7: obstakels en moeilijkheden – overige psychoseklachten.
  • Dag 8: trauma en psychose, toets en evaluatie.

© 2020 Scholing@Psy.Staring in samenwerking met Stichting Cognitie en Psychose.

De training is ontwikkeld door stichting Cognitie & Psychose te Oegstgeest (gedachtenuitpluizen.nl) en wordt in nauwe samenwerking met de stichting aangeboden en georganiseerd door Forta Opleidingen.

Waar en wanneer?

Wil je weten waar en wanneer deze opleiding van start gaat? Of welke lesdagen er gepland zijn voor een specifieke opleiding? Kies dan een locatie en een startdatum en zie alle praktische informatie.

      WE HELPEN JE GRAAG

      Hulp nodig met kiezen?

      Heb je vragen of wil je een opleiding op maat? Neem dan nu contact met ons op via de mail of bel!

      Neem contact met ons op
      Maatwerk & Incompany
      Zijn er meerdere collega’s in jouw organisatie met dezelfde leervraag?
      Vraag incompany advies aan
      KIJK OOK EENS NAAR DEZE OPTIES

      Op zoek naar een andere opleiding?

      Bekijk alle opleidingen
      Bekijk alle opleidingen