CGT bij Psychose en Trauma XXL / vervolgcursus VGCt 50 uur

Specifiek voor klachten op het terrein van extreme achterdocht en/of stemmen horen was in 2000 de eerste versie van de toolkit ‘Gedachten Uitpluizen’ ontwikkeld.
De toolkit is in 2013 geheel herzien en is nu meer protocollair, op meerdere en verschillende psychoseklachten gericht, en bij verscheidene stoornissen toepasbaar.
De protocollen richten zich op stemmen, achterdocht, negatieve symptomen, psychose risicoprofiel (UHR), geesten, djinn en magie, en andere psychoseklachten.

De samenstelling ervan is verzorgd door een groep deskundige hulpverleners/onderzoekers op dit terrein, namelijk em. prof. dr. M. van der Gaag, drs. J. Baas, dr. D. Van den Berg en dr. T. Staring.

De protocollen zijn een uitgave van de Stichting Cognitie en Psychose.

Een groot aantal cliënten kan na instelling op antipsychotische medicatie zelfstandig her-evalueren en waanachtige ideeën en wanen relativeren. Een derde tot de helft van de cliënten blijft ondanks medicatie echter last ervaren van stemmen en wanen en deze groep heeft hulp nodig bij het evalueren van gebeurtenissen tijdens de psychose en hun betekenis. CGT-P kan hierbij helpen.
Door deze her-evaluatie komen de meeste cliënten op andere gedachten en kunnen zij minder angstig en bedroefd door het leven gaan. CGT-P is een effectieve interventie bij achterdocht en stemmen horen. Bij acute cliënten is het herstel sneller en vollediger.
Bij chronische cliënten zijn de effecten vergelijkbaar met het omschakelen naar Clozapine.
Zowel angst, depressie als positieve symptomen nemen af. De wetenschappelijke evidentie is inmiddels zeer groot en CGT-P staat geadviseerd in de richtlijnen.

Er is steeds meer bekend over de relaties tussen trauma en psychose, en over de behandeling van trauma (of in engere zin PTSS) bij mensen met psychose. Waar voorheen psychose of schizofrenie als een contra-indicatie werd beschouwd, is er nu goede evidentie dat PTSS veilig en effectief behandeld kan worden (zie: traumaenpsychose.nl). Het meten en behandelen van PTSS middels imaginaire exposure, specifiek bij mensen met eveneens psychose, komt in deze training uitvoerig aan bod.

De cognitief-gedragstherapeutische vaardigheden vergroten op het gebied van verscheidene psychoseklachten en aanverwante psychopathologie.
Na afloop kan de deelnemer bij individuele cliënten een probleemformulering maken van verscheidene soorten psychoseklachten (inclusief negatieve symptomen), en op basis daarvan een behandelplan opstellen en uitvoeren in lijn met de CGt-protocollen hiervoor. Hierbij ligt de nadruk op cognitieve technieken, gedragsexperimenten en exposure.
Daarnaast wordt er kennis opgedaan over trauma en psychose, en leren de deelnemers imaginaire exposure toepassen voor de behandeling van PTSS bij cliënten met ook psychose. Dit gaat o.a. om het diagnosticeren van PTSS, het reguleren van de arousal tijdens de exposure, omgaan met dissociatie en het uitvoeren van exposure in vivo.

3 parallelle trainingsgroepen van min 10 – max 14 deelnemers.

De deelnemers worden beoogd de behandeling met CGT-P te gaan uitvoeren.

Gz-psychologen, klinisch psychologen, cognitief gedragstherapeuten VGCt, psychotherapeuten, artsen, arts-assistenten of psychiaters, basispsychologen en verpleegkundig specialisten GGz.
Voor iedere deelnemer geldt dat die tenminste een 100 uur basiscursus VGCt moet hebben afgerond (al dan niet integraal in de GZ-opleiding).

Ook geldt voor iedere deelnemer dat hij/zij werkt met cliënten met psychoseklachten. Dat hoeft niet noodzakelijk in een psychoseteam te zijn, maar betreft evt. cliënten die psychoseklachten ervaren bij andere pathologie (bijv. borderline persoonlijkheidsstoornis, depressie, OCD, etc.).

Ochtend: plenair programma inleiding in het dagthema.
Middag: programma in 3 trainingsgroepen gericht op oefenen vaardigheden dagthema.

Programma / dagthema

Dag 1 Introductie, therapeutische attitude en competenties, klachtmetingen
Dag 2 Informatie inwinnen, conceptualiseren, doelen
Dag 3 CGT bij paranoia
Dag 4 CGT bij paranoia – deel 2
Dag 5 CGT bij stemmen horen
Dag 6 CGT bij stemmen horen – deel 2
Dag 7 Obstakels en moeilijkheden – overige psychose klachten
Dag 8 Trauma en psychose, toets en evaluatie

In totaal 8 dagen van 9.30 tot 17.00 uur (6 uur en 15 minuten lestijd per dag).
Totale duur: 50 lesuren en 50 werkuren (opdrachten en literatuurstudie).
Uitgegaan wordt van een volledige face-to-face uitvoering van de training.
De locatie wordt bepaald door de opdrachtgever;
in de ochtend is een plenaire zaal benodigd, in de middag 3 zalen.

De docenten zijn verbonden aan Stichting Cognitie en Psychose te Oegstgeest, ontwikkelaar en eigenaar van de training (gedachtenuitpluizen.nl).

Inleidingen, powerpoint-presentaties, discussies, opdrachten, literatuurstudie, huiswerk-opdrachten, rollenspelen met vignetten en met eigen casuïstiek, video-inbreng, schriftelijke toetsing.

Aanwezigheid 90% (één dagdeel kan regulier worden gemist en een tweede dagdeel kan gemist worden met een vervangende opdracht).

Een eigen casus met CGT-interventietechniek op video ingebracht met een presentatie vooraf van de leertheoretische achtergrond van de betreffende CGT-techniek – er zit geen kwaliteitsoordeel aan verbonden, doch de inbreng is wel verplicht.

Voldoende beoordeling van de gemaakte eindopdracht.

Voldoende beoordeling op de schriftelijke eindtoets.

– M. van der Gaag, T. Staring (Eds) (2019)
Handboek Psychose
Uitgeverij Boom

– M. van der Gaag, T. Staring, D. Van den Berg, J. Baas (2013)
Gedachten Uitpluizen: Cognitief gedragstherapeutische protocollen bij psychotische klachten.
Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest

– T. Staring, D. van den Berg, J. Baas, M. van der Gaag (2015)
Gedachten Uitpluizen Therapeutische Technieken en Vaardighedenboek
Stichting Cognitie en Psychose, Oegstgeest – downloaden van www.GedachtenUitpluizen.nl

– Protocollen, meetinstrumenten en formulieren.

Aan de deelnemers worden de boeken – Cognitief gedragstherapeutische protocollen en Handboek Psychose – door Forta Opleidingen voorafgaand aan de training op het opgegeven werkadres geleverd.

Kostenschatting bij 3 x 14 deelnemers: € 47.500,- incl. levering literatuur aan deelnemers.
De definitieve kosten worden vastgesteld aan de hand van het feitelijk aantal deelnemers;
het minimum aantal deelnemers is 30 personen (3 trainingsgroepen van 10 deelnemers).

De training is ontwikkeld door stichting Cognitie & Psychose te Oegstgeest en wordt in nauwe samenwerking met de stichting aangeboden en georganiseerd door Forta Opleidingen te Rotterdam.
Voor het volledige aanbod: trainingen open inschrijving